Polska firma TechLab 2000 stworzyła telefon komórkowy, który na pierwszy rzut oka niczym się nie wyróżnia. Można nawet powiedzieć, że jest dość toporny i nie ma zbyt wielu możliwości. Jednak Xaos Gamma jest wyjątkowy.
Xaos Gamma to telefon wymyślony i wyprodukowany w naszym kraju. Ten ostatni fakt trochę widać w wykonaniu. Jednak możliwości zaszyfrowania rozmów są bezcenne i niwelują te niedociągnięcia.
Po raz pierwszy TechLab 2000 zaprezentował swoje komórkowe produkty podczas kongresu w Barcelonie. Jednym z nich jest kierowany do ludzi biznesu Xaos Gamma.Gdy pojawił się na polskim rynku, zaczęliśmy starania o pozyskanie telefonów do testów. Liczba mnoga nie jest przypadkowa, ale o tym później. Od przedstawiciela firmy dostaliśmy propozycję umowy użyczenia sprzętu do testów i... pojawiło się pierwsze zaskoczenie, bowiem okazało się, że TechLab 2000 ceni swój produkt dość wysoko - 4,5 tysiąca złotych robi wrażenie. Faktem jest, że za to otrzymuje się telefon zapakowany w aluminiową walizeczkę zamykaną na zamek szyfrowy. W środku wyłożona gąbką sprawia, że telefon jest w pełni zabezpieczony przed uszkodzeniem mechanicznym. Poza telefonem znaleźć w niej można ładowarkę, kabel USB, bardzo skróconą instrukcję urządzenie oraz informację dotyczącą ustawiania kodu dostępu do walizeczki. Pełna instrukcja obsługi telefonu oraz niezbędne oprogramowanie umieszczono na płycie CD. O ile opakowanie pozytywnie zaskakuje, o tyle sam produkt już nie. Ale...
Największym atutem Xaosa Gamma są jego możliwości kryptograficzne. Stąd też nazwa urządzenia. Wedle informacji producenta, Xaos jest nawiązaniem do greckiego słowa Chaos, czyli pojęcia często występującego w teorii informacji, równaniach różniczkowych, co przywołuje skojarzenia z kryptografią. A po co kryptografia? TechLab 2000, powołując się na BBC, przytacza afery podsłuchowe z Grecji czy Włoch, gdzie podsłuchiwano rozmowy z telefonów komórkowych członków rządu, polityków, sędziów, biznesmenów. Sposoby na to są różne: od "podłączenia" się przez osobę mającą dostęp do infrastruktury operatora, przez fałszywe BTS-y i podsłuchy w samym aparacie do ingerencji w oprogramowanie smartfonów. W tym ostatnim przypadku Xaos Gamma zabezpieczają specjalne mechanizmy uwierzytelniania oprogramowania, zwłaszcza w przypadku uaktualnień oprogramowania aparatu (każdy telefon z osobna ma specjalnie szyfrowane i podpisane "upgrade’y). Jednak produkt polskiej firmy potrafi też kodować rozmowy telefoniczne. Ciekawe w tym jest to, że rozmowa nie jest przesyłana w sposób tradycyjny dla telefonii GSM. W tym bowiem przypadku głos przekształcany jest podczas przekazu, kompresowany i dekompresowany i pojawiają się straty części danych. Przy rozmowie to nie za bardzo przeszkadza, co najwyżej rozmówcy słyszą zamiany jakości połączenia.
W przypadku połączenia szyfrowanego nie można pozwolić sobie na straty, bowiem gdyby takowe się pojawiły, rozmowy nie można byłoby odkodować. Dlatego TechLab 2000 postanowił wykorzystać CSD (Circuit Switched Data), czyli połączenie komutowane przeznaczone do transmisji danych. Ponieważ przepustowość tego kanału jest mniejsza niż w trybie głosowym, trzeba było opracować autorski algorytm do kodowania głosu, który pozwala zachować jego wysoką jakość przy małych opóźnieniach w jego przesyłaniu.Jak to działa? Połączenia szyfrowane można zestawić np. między dwoma telefonami Xaos Gamma. Gdy połączymy się z osobą mającą zwykły telefon, połączenie nie będzie szyfrowane. Wszystko dlatego, że na wstępie, przy inicjowaniu połączenia, urządzenia muszą ustalić klucz kryptograficzny, czyli odpowiednio długi ciągdanych, znany jedynie stronom połączenia. To dzięki niemu dwa telefony potrafią zaszyfrować rozmowę, potem ją odszyfrować i przekazać głos. Zwykłe telefony ani nie szyfrują połączeń, a tym bardziej nie ustalają klucza kryptograficznego.
Chcąc zainicjować połączenie szyfrowane, wstukujemy numer rozmówcy. Zamiast na przycisk z zieloną słuchawką naciskamy klawisz "Opcje". Wówczas na ekranie pojawi się możliwość wyboru rodzaju połączenia - "Szyfrowane" lub "Jawne". Innym sposobem jest wybranie numeru osoby z listy kontaktów. Tworząc nowy kontakt (lub edytując już istniejący), w Xaosie mamy do wypełnienia 11 pól, m.in.: imię, nazwisko, firma, telefon komórkowy, telefon do pracy czy też telefon szyfrujący.
Za każdym razem, gdy zdecydujemy się na rozmowę z zastosowaniem kryptografii, na ekranie telefonu pojawia się informacja "Wybieranie połączenia szyfrowanego z ...". W słuchawce słychać też inny niż zwykle sygnał oczekiwania. Jego zestawienie nie trwa długo. Sama rozmowa przebiega prawie normalnie z minimalnym opóźnieniem, które można porównać do rozmowy w roamingu, gdy jeden z rozmówców jest np. z którejś z azjatyckich stolic. Głos rozmówcy jest przekazywany z dobrą jakością, nie zauważyłem zakłóceń. Warto dodać, że szyfrowane mogą być nie tylko rozmowy, ale i SMS-y czy też transmisja danych. Xaos może też pracować jako modem. Jednak wykorzysta w tym celu tylko GPRS i EDGE.
...przypomina produkty z końca ubiegłego wieku. Jest dość gruby, plastiki też nie robią najlepszego wrażenia. Przyciski są niewielkie i tak spasowane, że pisanie SMS-ów lub wybieranie numeru jest niekomfortowe. Jeszcze gorzej jest z klawiszem nawigacyjnym - jest tak malutki, że ciężko wybrać kierunek zwiedzania menu. A to jest dość proste: wiadomości, kontakty, rejestr połączeń, ustawienia sieci, ustawienia telefonu, kryptografia, informacje, budzik. Pomijając oczywiste funkcje, należy zwrócić uwagę na kilka braków. Otóż nie ma możliwości ustawienia z poziomu telefonu, czy nasz numer ma się rozmówcy ujawniać, czy też nie. Nie ma też opcji otrzymywania potwierdzenia dostarczenia SMS-ów. Jak na telefon do zadań specjalnych, trochę to dziwi. W porównaniu z innymi słuchawkami wyróżnia się zakładka kryptografia, w której można regulować poziom zaawansowania szyfrowania połączeń - opcja zdecydowanie dla znawców tematu.
Książka telefoniczna pomieści 5000 wpisów, a obowiązkowy kod zabezpieczający, który wpisuje się po włączeniu telefonu, chroni dane w przypadku utraty słuchawki. Nie ma też klienta poczty ani przeglądarki internetowej. Xaos Gamma jest produktem w pełni polskim - TechLab 2000 wszystko zaprojektował i następnie stworzył sam telefon, jak i odpowiednie oprogramowania do niego. Biorąc to pod uwagę oraz fakt, że posiada on zaawansowane mechanizmy chroniące rozmowy przed podsłuchem, to pewne niedociągnięcia ergonomiczne, czy software’owe schodzą na dalszy plan.
Artykuł pochodzi z miesięcznika Mobile Internet
