Nokia E65

Recenzja

Nokia zaszalała. Przedni panel to aż dziesięć klawiszy plus pięciokierunkowy manipulator! Pierwsze zetknięcie - konsternacja - jak tu wcisnąć cokolwiek, by nie włączyć niczego zbędnego... Jedno przejechanie palcem po klawiszach i już wszystko jasne. Dwa klawisze podekranowe, czerwona i zielona słuchawka, jak i klawisz menu połączony z klawiszem "C" uwypuklają się tworząc razem wyniesiony ponad inne klawisze owal. Na samym środku umieszczony jest w zagłębieniu kwadratowy klawisz ok, otoczony metalową obwódka będącą manipulatorem kierunkowym. Ta ostania obwódka też unosi się ponad inne klawisze. Dzięki takiemu patentowi, między jednym a drugim wzniesieniem, Nokii udało się dołożyć cztery wielkie klawisze funkcyjne.

I rzeczywiście - wywołanie podstawowych, jak i wcześniej przez nas ustawionych funkcji bez wchodzenia do menu głównego jest błyskawiczne. Kojarzy mi się ta funkcjonalność, bardzo dobrze z reszta z komunikatorami, w których Nokia dołożyła dodatkowa linię szybkich skrótów. Na prawej krawędzi telefonu schowały się jeszcze ołówek który zniknął z przedniego panelu (służy zmianie trybu wprowadzania tekstu), dwa średnio według mnie wygodne klawisze regulacji głośności i jeszcze jeden praktyczny klawisz - wywołujący funkcję dyktafonu. Na prawej górnej krawędzi telefonu znajduje się dodatkowo "wylot" głośnika.

Zamiast tego na dole mamy standardowy Pop Port i wąziutkie gniazdo ładowarki, które od ponad roku gości już w nowych aparatach Nokii. O ile łamliwego bolca nowych ładowarek nie wybaczę nigdy Nokii, o tyle do Pop Port-u jeszcze jakoś przywyknę zwłaszcza, że wreszcie telefony potrafią go w pełni wykorzystywać i pracować podłączone przezeń do komputera jako dysk przenośny. Tak też pracuje między innymi Nokia E65. Nad w/w gniazdami znajduje się specjalnie nie odróżniający się pasek ciemnego plastyku za którym ukryty jest port podczerwieni - bez instrukcji nie do odnalezienia.

Przód telefonu zdobi wystający nieco ponad powierzchnie głośnik słuchawki w stalowej oprawie. Tuż obok niego pierwsze rozczarowanie. Zamiast oka kamerki do videorozmowy znajduje się dioda światłoczuła kontrolująca jasność ekranu i klawiatury. O ile sama funkcjonalność diody jest zasadna, o tyle materiały prasowe łudzą iż to małe coś, to kamerka do videorozmowy, wreszcie nie umieszczona w wyegzaltowanej kosmicznej oprawie, tylko stosownej do wielkości samego obiektywu.

Patrząc jednak na serię "E" Nokii i tak dziw bierze, że w ogóle z tyłu znalazł się aparat fotograficzny. E-klasa to według Nokii skupienie na biznesie, bez zbędnych atrakcji, a jednocześnie też i realizacja wymagań związanych z zachowaniem tajemnicy korporacyjnej w dużych firmach.

Cieszę się niezmiernie, że Nokia zdecydowała się na zachowanie choć tego jednego "oka" z tyłu obudowy. Co prawda nie zmieściła się tu lampa błyskowa, czy mechanizm zmiennoogniskowy, ale i tak aparat fotograficzny uważam za jeden z poważnych atutów Nokii E65.

Skąd ta pozytywna opinia? Wystarczy tylko spojrzeć na zdjęcia poniżej. Podczas ich robienia miałem wrażenie że to, co pokazuje mi telefon jest aż za ostre, że cyfrowe wyostrzanie jest tu przesadzone. Jak się okazuje jednak jest z nim całkiem dobrze, kolory są może o drobinę wzmocnione, ale ogólny efekt jest niesamowicie pozytywny. Wprawne oko spostrzeże delikatny efekt winietowania w górnych rogach obiektywu, czasem też ujawnia się delikatne zaróżowienie środka obrazu, ale wady optyki są tu na tyle delikatne, by aparat stał ponad przeciętną obecnie dostępnych telefonów z 2-megapikselową matrycą.

Użytkownicy telefonów z dodatkowym klawiszem spustu aparatu fotograficznego muszą niestety o nim zapomnieć. E65 robi zdjęcia w pozycji pionowej i za spust robi tu wielki klawisz centralny. Klawisz ten jest na tyle wygodny, że zdjęcia robi się mimo wszystko bezstresowo. Opcja robienia zdjęć w poziomie przydałaby się bardzo - aż żal patrzeć, że marnowane jest tyle powierzchni rewelacyjnego ekranu.

Zdjęcia robione są w rozdzielczości 1600x1200 pikseli i jak widać w próbkach da się zrobić z nich pożytek. Moduł fotograficzny zasadniczo nie zaskakuje, każda funkcja jest tu we właściwym miejscu, ale też i nie dopieszcza innowacyjnością. Wideo o rozdzielczości CIF (352 x 288) prezentuje się przyzwoicie, oczywiście nie jest ograniczone czasowo - jedyne co nas hamuje to pojemność karty pamięci microSD (do 2 GB + 50MB pamięci aparatu). Dość poważnym atutem filmów z E65 jest standard ich kompresji - MPEG-4. Odejście od 3GP znacznie poprawia dynamikę i redukuje pikselozę. Rozdzielczość CIF to jednak na tą chwilę tylko standard, bo jakże inaczej gdy na przykład Nokia 6233 nagrywa już filmy w rozdzielczości VGA.

Za wysoko

O ile sama obsługa aplikacji muzycznej jest prosta i intuicyjna, o tyle jakość dźwięku po prostu odstrasza. Sprawia on wrażenie dźwięku przygotowanego typowo do zastosowań w obszarze melodii dzwonków. Dźwięki wydobywające się z głośnika są czyste i głośne, ale dźwięk w słuchawkach to już jedna wielka igła. Igła, która wbija się w ucho przesadnymi tonami wysokimi, zupełnym brakiem basów i przytłumionym środkowym pasmem dźwięku. Nie pomaga tu korektor, nie pomaga regulacja głośności słuchawek i telefonu. Przyzwyczajony do dobrego dźwięku urządzeń PocketPC i wyśmienitego SonyEricsson-ów, tu zwyczajnie męczyłem się słuchając ulubionej muzyki. Owa jakość dźwięku nie zrobi pewnie różnicy osobom którym dedykowany jest aparat (ludzie biznesu którzy za bardzo na muzykę czasu nie maja), jednakże właśnie jakość dźwięku w słuchawkach jest najpoważniejszą wadą tego urządzenia wedle mojej prywatnej opinii.

Zszarganą jakość dźwięku próbuje tu nadrobić obsługa Bluetooth Stereo i profilu AVRCP do sterowania player-em. Niestety dość nieudolnie. O ile sama obsługa słuchawki jest nienaganna, o tyle już sterowanie muzyką doprowadza do szewskiej pasji. Wybranie kolejnego utworu czy pauzy kończyło się frustracją, wyciągnięciem telefonu z kieszeni i w tym momencie przeważnie nagle zaczynało to działać. Bardzo irytują te kilkusekundowe opóźnienia szczególnie, że nie spotkałem się z czymś takim jeszcze i było to dla mnie niechlubnie nowe.

"Dyktafon" i brak radia

Producent zapomniał o radiu. Niby to klasa E - czyli nie jest to multimedialna "N-ka" - ale jak sądzę każdy człowiek biznesu z chęcią posłucha wiadomości w radiu. Niestety Nokia wciąż nie poprawiła dyktafonu - jednominutowe nagrania to ograniczenie zbyt drastyczne dla praktyczności dyktafonu, podobnie sprawa ma się z samym formatem nagrań - o ile AMR nadaje się świetnie do MMS, o tyle nagrania do prywatnego użytku, czy też rozpowszechniane później, o wiele wygodniejsze byłyby w formacie mp3. Całe szczęście z pomocą biegną tu dodatkowe aplikacje.

Internet

Znana i lubiana przeglądarka, standardowa dla innych smartphonów Nokii Series 60 3rd ed, pojawiła się i w E65. Podstawowe jej zalety to szybkość działania, intuicyjność, obsługa skryptów JAVA i zachowywanie standardowego - komputerowego - układu stron. Względem testowanej przeze mnie równy rok temu Nokii N80 poprawiono wiele pod względem stabilności. Nie poprawiono jednak wszystkiego. Zdarzają się niestety zwisy i nawet restarty telefonu. Co prawda mają one miejsce bardzo rzadko, ale wystarczy trochę więcej aplikacji w tle i awaria murowana. Niemiłe zaskoczenie czekało mnie też przy próbie wykonania przelewu poprzez mBank. Próba ponowienia transakcji będącej w historii przelewów kończyła się zawsze wyłączeniem przeglądarki. Całe szczęście, że można obecnie samodzielnie aktualizować oprogramowanie poprzez witrynę Nokii, więc są szanse na poprawkę w tej sferze.

Samo połączenie internetowe może być realizowane w oparciu o bardzo solidny wachlarz standardów transmisji. Mamy tu CSD, GPRS, EDGE (Class 32), UMTS i WiFi w standardzie B/G (do 54Mbps). UMTS działa tak jak wszędzie indziej, pod względem GPRS, EDGE i WiFi Nokia wprowadziła bardzo praktyczne zmiany.

Zmiany są następujące: zwykły EDGE przechodzi w EGPRS multi-slot class 32 dla 5 + 3 (odbieraj + wysyłaj) timeslots (do 6 timeslots umożliwiających maksymalną prędkość pobierania 296 kbps). Dla zwykłego GPRS-u również używana jest specyfikacja Multi-slot class 32 dla maksymalnej prędkości pobierania 67 kbps. Jeśli polscy operatorzy pójdą w tym kierunku, to nawet w mniej zurbanizowanych terenach będzie dostępny internet oparty o transmisję pakietową szybszy o około 30-50% niż dotychczas. Procentowo maksymalne prędkości dostępne dziś dla EDGE nie odbiegają może aż tak bardzo, jednakże zmiana ilości strumieni i ich symetrii up/down-link daje większą stabilność łącza i przepustowość w obu kierunkach.

Gdy chodzi o WiFi - zaskakująco uproszczony został interface. Wejście do otwartej sieci ogranicza się jedynie do najechania na nią w menu i wyboru uruchomienia przeglądarki w oparciu o tą właśnie sieć. Automatycznie zaś tworzy się sam punkt dostępowy i od razu uruchamiana jest przeglądarka. Oczywiście konfiguracja bardziej zabezpieczonych sieci też jest możliwa, przyjemny kreator działa bardzo szybko.

Jako ciekawostkę - a właściwie to nie tylko ciekawostkę - dodam informację o funkcji Roaming GPRS. Funkcja ta pozwala na płynne przełączanie się telefonu między standardami transmisji, przy zachowaniu ciągłego połączenia z internetem. Działa to w praktyce tak: telefon zaczyna ściągać pocztę w domu, używając domowego hotspota, po wyjściu z domu ściąganie poczty trwa dalej w oparciu o GPRS i jest kończone w pracy w oparciu o sieć firmową. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku przełączania się telefonu między GSM/3G a siecią VoIP-ową w firmie dająca tańsze połączenia.

Do tych standardów dochodzi jeszcze zaawansowana obsługa VPN nieodzowna w każdej korporacji i protokołu SIP. Jak już zacząłem ze standardami - to i dokończę. Poczta e-mail - nic dodać, nic ująć - arcydzieło. E65 Odczytuje wiadomości email z załącznikami, obsługuje protokoły POP/IMAP, SMTP, oraz IMAP4 z trybem idle, do tego dochodzi możliwość zastosowania technologii BlackBerry i Push-to-Mail.

Każdy biznesmen...

...doceni intuicyjną obsługę IRDA, Bluetooth i kabla USB gdy chodzi o połączenia internetowe przy użyciu laptopa. Nie zawiedzie się też na zaawansowanych funkcjach głosowych takich jak rozpoznawanie mowy, modulator głosu odczytujący nazwę kontaktu w telefonie gdy ktoś do nas dzwoni, oddzielny moduł czytania wiadomości (ten ostatni jest już tak wysoce dopracowany, że odsłuchiwanie sms-ów to czysta przyjemność) i pomoc głosowa, czyli moduł najważniejszych funkcji aparatu zebranych pod jedną ikoną, oparty o menu w całości odczytywane przez modulator. W zakładce Biuro znajdzie się też moduł dający możliwość lepszej pracy zespołowej poprzez tworzenie grup i szybką komunikację z nimi.

Innowacyjna?

Niestety inowacji technologicznych w E65 praktycznie nie ma. Względem E60, E65 różni się konstrukcją, dodaniem aparatu fotograficznego i zamontowaniem ekranu o 2x mniejszej rozdzielczości (zgodnie z przyjętymi obecnie standardami Nokii).

Na pewno to, co ważyło jeszcze rok temu 140 i więcej gram (mowa tu nie o E60) udało się wreszcie zmieścić w 115-sto gramowej obudowie (masa i tak powiększona przez stalową konstrukcję). Do tego o niesamowicie ergonomicznych wymiarach (105x49x15,5 mm). To taki Samsung D900 tyle, że ładniejszy, wygodniejszy i znacznie "mądrzejszy".

Sama zawartość menu nie zmieniła się praktycznie w ogóle względem innych dostępnych do tej pory aparatów serii E (E50, E60, E61, E70). Brak zmian nie oznacza jednak, że menu jest złe - wręcz przeciwnie - pojawiło się wszystko to, co dobre w innych smartfonach Nokii tej serii, do tego z poprawioną wydajnością pracy i stabilnością systemu.

Standard klasy "E"

Nie zabrakło konwertera walut, elektronicznego portfela, Zip-a, Adobe Readera, przeglądarki plików flash, zdjęć i filmów, no i oczywiście komunikującego się z Outlookiem organizera... Za prace biurowe odpowiada pakiet QuickOffice - wyśmienicie radzi on sobie z edycją plików Word-a, PowerPointa czy Excela - możliwe jest nawet tworzenie wykresów. . Skróty do kont mailowych i do ostatnich wiadomości, wraz z listą rzeczy do zrobienia pochodzącą z organizera, wyświetlane są na pulpicie, dzięki czemu zawsze mamy do nich szybki dostęp.

Prezentowanie naszej pracy umożliwiają kolejne narzędzia. Dzięki modułowi eksportu na ekran, poprzez bluetooth, USB czy WiFi możemy wyświetlić na pełnym ekranie komputera oraz kompatybilnych projektorów i telewizorów, prezentację PowerPoint i wszystko inne co widzimy na ekranie telefonu. Opracowany we współpracy z firmą HP moduł drukowania pozwala na drukowanie przy użyciu sieci WLAN, Bluetooth-a, IRDA-y, do pliku, a także poprzez PictBridge, czyli podłączając telefon kablem USB do odpowiedniego gniazda kompatybilnej drukarki. Dzięki wkładowi pracy ze strony firmy HP, mamy do dyspozycji dwa sterowniki - standardowy oraz sterownik HP. Ten drugi rozszerzony jest o listę predefiniowanych ustawień dla poszczególnych modeli drukarek firmy HP.

Pod ikoną Nawigacja, znajdującą się w Narzędziach znajdziemy bardzo pożyteczne usługi. Określanie położenia możliwe jest po podłączeniu odbiornika GPS poprzez Bluetooth, jak i na bazie sygnału GSM. Możemy dodawać do bazy punkty orientacyjne, zobaczymy naszą długość i szerokość geograficzną, wysokość nad poziomem morza, a nawet wyliczany jest możliwy błąd tejże wysokości. Bez problemu dowiemy się, z jaką mamy prędkość poruszania oraz jaką odległość w linii prostej musimy jeszcze pokonać by osiągnąć wyznaczony cel... Aplikacja jest bardzo interesująca i co ważne dostajemy ją wraz z telefonem. Dodatkowe zainstalowanie TomTom-a poszerza znacznie spektrum działania. Parowanie z GPS-em jak i sam proces nawigacji działają bez zarzutu (sama E65 kupiona była właśnie pod kątem nawigacji). Nawigowane podróże ułatwia bardzo wysoki poziom kontrastu ekranu, dzięki czemu jest on czytelny nawet w bardzo jasnym otoczeniu.

Brak dostępnej w np. E70 aplikacji World Mate trochę mnie zdziwił. Aplikację, która w przejrzysty sposób przedstawia światowy czas, a także po podłączeniu do Internetu pokazuje aktualne kursy trzech wybranych walut i prognozę pogody dla wybranego regionu, trzeba niestety zdobyć we własnym zakresie. A myślę, że to niemal konieczne, bo standardowy zegar ubogi jest w jej funkcjonalność. Już nie mówię o opcjach pogodowych, ale sama lista państw/miast czasu światowego wydaje się być wybrakowana - nie znajdziecie tu chociażby Tunezji.

Wygoda

Tak, E65 jest bardzo wygodna.Telefon bardzo dobrze leży w ręku, ogrom klawiszy funkcyjnych przyspiesza wybór funkcji, a ich przejrzyste oznaczenia są bardzo jednoznaczne. Sama klawiatura numeryczna choć jest węższa niż np. w N80, to jednak wydaje się być nieco wygodniejsza, ze względu na zwężającą sie ku wysuniętej klawiaturze obudowę przedniego panelu - nie ma tu tak kanciastego przejścia jak w N80 - przez co pierwsza linia klawiszy jest bardziej dostępna. Manipulator kierunkowy zachwyca. Metalowa obwódka początkowo zastanawia co z tym fantem właściwie trzeba zrobić, ale już po chwili okazuje się być niezmiernie wygodna, szczególnie w połączeniu z klawiszem środkowym - który jest bardzo duży, a przez to zawsze pewnie się go naciska. Wreszcie Nokia opracowała patent przeciwdziałający wyborom innych opcji menu niż się chce w momencie przyciskania klawisza środkowego/joy-a.

Więcej mocy

Nokia BL-5F - ogniwo zasilające Nokię E65. Pojemność ma zmienną - w różnych miejscach na stronie producenta można znaleźć informacje o 950 lub 1000 mAh. Znana ze zmiennej pojemności bateria BL-5C funkcjonowała tak samo. Także w przypadku zakupu baterii BL-5F osobno dostajemy 950-tkę, a w E65 jest 1000mAh. Samo ogniwo jest stosunkowo nowe na rynku. Pojawiło się w topowych modelach: N95, N93i, 6290 no i właśnie w E65. Nie jest ono niestety niczym przełomowym, jednakże do najsłabszych też nie należy. Przy normalnym użytkowaniu daje w praktyce 2-4 dni pracy, podczas testu z wielkim trudem, ale jednak udało mi się rozładować baterię w jeden dzień. Na ów wielki trud złożyło się korzystanie z WiFi przez 30min, kilka połączeń głosowych, około 5h internetu w zasięgu UMTS, około 35 zdjęć, kilka filmów, kilka wiadomości, przeszperanie menu, 2,5h słuchania muzyki przez Bluetooth stereo, około 8h aktywności Bluetooth. Absolutnie nie ma mowy o konieczności ładowania telefonu w ciągu dnia mimo, że to tylko tzw. "slim". 2-4 dni pracy aparatu wystarczy prawie każdemu. Jeśli ktoś nie zamierza intensywnie "pracować" na swoim mobilnym biurze, to myślę że może spodziewać się i dłuższego czasu czuwania.

Sam producent jak zwykle podaje bardzo optymistyczne i mało realne dane: rozmowa 3-6 godzin przy użyciu GSM, 1,8-2,5 godziny videorozmowy, 2,2-3h połączeń poprzez VoIP. Czasy czuwania to odpowiednio do 7-11 dni przy samym GSM i co ciekawe więcej, bo 8-14 dni przy UMTS-ie. Czas pracy w trybie mieszanym GSM/UMTS/WLAN to 4-5 dni.

Zestaw dla biznesu

Woreczkowaty pokrowiec, jednouszny zestaw słuchawkowy z mikrofonem, ładowarka, trochę papierków, płytka, kabel USB i telefon rzecz jasna z baterią - tyle dostajemy w pudełku. To mało. Zestaw dla biznesu powinien posiadać jeszcze słuchawkę bluetooth dopasowana stylistycznie do telefonu, powinny tu się znaleźć przewodowe słuchawki stereo, jakaś stacja dokująca do szybkiej synchronizacji danych z komputerem, ładowarka samochodowa i karta pamięci minimum 1GB z adapterem, a może i dodatkowo zestaw do nawigacji GPS, mapy + uchwyt samochodowy... Zrozumiałe jest jednak obecny wygląd zestawu gdy weźmie się pod uwagę cenę całości, która jest bardzo umiarkowana, mimo wysokiej klasy urządzenia.

Piękna ta bestia

Takim właśnie sformułowaniem zamykam mój test. E65 to telefon, któremu można wybaczyć wszystkie niedociągnięcia, właśnie ze względu na wygląd (samo życie). Tu jednak piękność ma w sobie biznesową i multimedialną bestię. Dlatego też wróżę temu urządzeniu rynkowy sukces, którego nie udało się osiągnąć równie bestialskiej E60 ze względu na wygląd i gabaryty.